C76: Ngoại truyện về Huyền Trang

Chương 76: Ngoại truyện về Huyền Trang

Thực ra cuộc nói chuyện của cha mẹ Trần Huy chỉ là tưởng tượng của cậu bé như một cách khuây khỏa. Lịch sử ghi về thân thế của Huyền Trang không rõ chính xác hay chăng, nhưng người ta tin rằng Huyền Trang mồ côi từ nhỏ. 5 tuổi mẹ mất, 10 tuổi cha qua đời. Huyền Trang và anh được họ hàng nuôi. Cả hai rủ nhau xuất gia đi tu để đỡ tốn cơm áo gia đình. Người anh đã được nhận còn Huyền Trang mới 13 tuổi, chưa đủ tuổi nên phải đợi. Chưa được xuất gia chính thức nhưng cũng được chiếu cố ở lại chùa làm chú tiểu.

Một thời gian sau chùa lại có đợt tuyển chọn thêm tăng nhân chính thức. Huyền Trang không được đưa vào danh sách tuyển chọn nhưng cứ đứng lấp ló ngoài cửa lắng nghe cả buổi dài.

...

Cuối đời nhà Tùy, đầu đời Đường, trong nước loạn lạc, đói kém, chết chóc và bất ổn nhiều vùng. Đô thành là một ổ đạo tặc, miền Hồ Nam thành cái hang mãnh thú, đường phố Lạc Dương đầy thây người. Huyền Trang bàn và anh qua Tứ Xuyên, ngụ ở chùa Không Túc trong 3 năm. Mấy năm sau, nội loạn đã chấm dứt, vua nhà Đường lên ngôi. Huyền Trang về Trường An, đất Phật đầu tiên ở Trung Hoa. Ở Trường An, Huyền Trang ráng đọc hết những kinh điển, tìm những Hòa thượng có danh tiếng để học đạo, nhưng ông nhận thấy rằng họ cũng thờ đức Thích Ca Mâu Ni mà giáo thuyết của họ khác nhau xa quá, có khi phản nhau nữa. Có bao nhiêu tông phái là có bấy nhiêu chủ trương, không biết đâu là đạo chính truyền.
 
Bản tính ham học, Huyền Trang lại đi học đạo ở khắp miền Bắc tại các vùng Xuyên Đông (đông đô tỉnh Tứ Xuyên), qua Hồ Bắc, Hà Nam, Sơn Đông, Hà Bắc. Càng tìm hiểu, ông càng nảy ra nhiều nghi vấn, đã không tin được các vị Hòa thượng mà đối chiếu ngay trong những bản dịch kinh Phật ông cũng thấy nhiều chỗ lờ mờ mâu thuẫn. Vậy muốn hiểu rõ đạo đến cùng thì chỉ còn một cách là đến nơi phát tích của đạo Phật ở Ấn Độ, để học tiếng Phạn rồi nghiên cứu tại chỗ những kinh điển cổ nhất. Ý muốn "Tây Du" phát sinh từ đó.
 
Huyền Trang cùng vài vị tăng nữa dâng biểu lên nhà vua xin phép qua Ấn Độ du học. Truyện Tây Du Ký chép rằng vua nhà Đường sai Tam Tạng đi thỉnh kinh, lại nhận làm ngự đệ, lấy họ Đường, có lẽ để nịnh triều đình mà quy công cho nhà vua. Sự thật thì khác hẳn; vua không những không cho phép đi mà còn cấm. Vì nước mới được bình trị, vương quyền chưa được vững, mà sự ngoại giao với các dân tộc ở phía Tây, tại Trung bộ Á Châu chưa được tốt đẹp.

Hai năm sau khi chờ đợi thời cơ, Huyền Trang lên đường vào năm 629 (28 tuổi). Nhân vì thiên tai Trường An bị mưa đá mất mùa, triều đình xuống chiếu cho phép dân ở kinh đô được đi nơi khác làm ăn. ông theo nhóm người di cư, tiến về phương Tây, mở đầu cuộc du hành vạn lý. 28 tuổi ra đi, đến năm 44 tuổi trở về.  

- - -

Anh trai Huyền Trang nói:

Lúc 8 tuổi Huy thích nghi lễ, rất nghiêm cẩn, có lễ độ, không thích nhảy nhót. Lúc cha đem Hiếu kinh giảng cho nghe, đến đoạn ông Tăng Tử khi nghe giảng bèn đứng dậy nghe thầy giảng kinh. Thấy ông Tăng Tử như vậy, Huy đang ngồi nghe cha giảng cũng đứng dậy sửa áo. Cha ngạc nhiên hỏi tại sao đang ngồi nghe như vậy mà đứng dậy là nghĩa làm sao ? Ngài thưa: Tăng Tử nghe thầy giảng mà còn đứng nghiêm trang thay huống chi con nghe cha dạy mà con không đứng dậy là vô lễ.

Bẩm tính Huyền Trang nghiêm cẩn, ôn hòa, nên rất được nhiều người mến trọng. "Nước da hơi sạm, đôi mắt sáng. Vẻ mặt uy nghiêm, nét mặt tươi sáng rực rỡ. Giọng nói trong trẻo, rõ ràng, ngôn ngữ cao nhã, hoa mỹ, du dương, ai nghe cũng mê..." Nhìn ông, người ta nhận ngay thấy sự dung hòa của đạo Phật và đạo Khổng - lòng từ bi, đại độ của đạo Phật, đức lễ độ, sáng suốt của đạo Khổng. Ông vừa thương người, vừa cương quyết, trang nghiêm như đại giang, mà lại bình tĩnh, rực rỡ như bông sen nổi trên mặt nước".
 
Tánh tình rất nghiêm cẩn mà lại hòa nhã, khiêm tốn là điều rất hiếm. Thường thường người thông minh thì hay kiêu ngạo, kiêu căng khó khiêm tốn, nhu hòa. Người thông minh thì hay cãi. Nhưng ở Huyền Trang không có chuyện đó. Ấy là đức tính của một con người toàn diện, đạo đức, thông minh, cần cù, nghiêm cẩn, nhu hòa, nhẫn nhục ....