Lăng Mộ Tình Yêu
Tình Yêu của các bậc vua chúa thì bao giờ cũng đi kèm với những gì là thượng đẳng sa sỉ. Tốn kém bao nhiêu, một khi đã quyết là làm đến nơi đến bến…
Taj Mahal là một kỳ quan nổi tiếng đại diện cho Tình Yêu kiểu bất khả tư nghì như vậy.
Khoan nói về các khoản phí, vốn được lấy từ thuế má của mọi tầng lớp từ quý tộc đến dân đen con đỏ đói khổ nghèo hèn … để ông vua yêu vợ, xây lăng dựng mộ cho vợ trong suốt 22 năm. (Khởi công xây dựng lăng mộ ngay khi hoàng hậu qua đời năm 1631 - hoàn thành cả công trình Taj Mahal năm 1653). Lăng mộ này trở thành kiệt tác “di sản thế giới” bởi kết tinh những đặc sắc kiến trúc và nghệ thuật …
20.000 công nhân, thợ thủ công khắp thế giới và hơn 1.000 con voi chở vật liệu đã tham gia xây dựng, khắc tạc nên từng nét tinh tế cho ngôi đền. Lúc đầu, lăng mộ có tên là Tat Bibica Rauza, nghĩa là “nơi chôn cất Nữ hoàng của trái tim”, sau này mới có tên là Taj Mahal, tiếng Ba Tư có nghĩa là “Vương miện của người Mogol”.
Công trình kiến trúc Taj Mahal được coi là hình mẫu tuyệt vời của thời đại Mughal với phong cách tổng hợp từ kiến trúc Ba Tư, Hindu, Hồi giáo và được coi là biểu tượng của thế giới Hồi giáo.
Toàn bộ công trình được xây dựng bằng đá cẩm thạch trắng, được chạm trổ tinh xảo từng chi tiết, thể hiện trình độ kiến trúc điêu khắc bậc thầy thời bấy giờ.
Có truyền thuyết kể rằng nhà vua đã chặt tay toàn bộ những người thiết kế và giám sát thi công để không bao giờ họ có thể thiết kế ra kỳ quan thứ hai kỳ vĩ như thế này nữa. Mồ hôi và máu của biết bao con người xây dựng nên “cung điện vương miện” này phải gánh chịu để cho ánh hào quang của ngôi đền tượng trưng tình yêu thiêng liêng lung linh mãi mãi. Vua Shah Jahan vì quá yêu vợ mà tạo nên một kỳ quan cho nhân loại. Lúc cuối đời, năm 1658 vua ngã bệnh và bị con trai ruột giam lỏng cho đến lúc chết vào năm 1666.
Mặc dù Shah Jahan là tín đồ Hồi giáo, Ấn Độ giáo rất được ưa chuộng; hội họa và văn học phát triển. Có thể thấy điều này ngay trong quần thể lăng mộ Taj Mahal.
Các trang trí bên ngoài đền Taj Mahal được đánh giá là những trang trí đẹp nhất thời vương triều Mogul. Một chi tiết trang trí nổi bật chính là các dòng chữ pishtaq nổi tiếng. Các chữ pistaq phía dưới được viết nhỏ hơn phía trên để khi từ dưới nhìn lên, ta có cảm tưởng là các chữ này to bằng nhau. Chúng được viết bằng sơn, hoặc bằng vữa, hoặc bằng đá khảm hoặc đơn giản hơn là chạm khắc thẳng vào vách tường.
Các đoạn văn trên tường đền Taj Mahal được viết theo kiểu Thuluth, một kiểu chữ rất đẹp và bóng bẩy do Amanat Khan tạo ra. Chúng được khảm bởi các loại đá quý như đá hoa và cẩm thạch, đặc biệt các đoạn chữ viết trên bệ đá cẩm thạch của đài tưởng niệm trong đền lại càng chi tiết và thanh nhã hơn. Một số đoạn văn bản trong kinh Koran cũng được trang trí trên tường đền, tương truyền rằng đích thân Amanat Khan đã chọn những đoạn này.
Khi bước vào cổng Taj Mahal, có một dòng chữ viết như sau: O Soul, thou art at rest. Return to the Lord at peace with Him, and He at peace with you. (tạm dịch là: Này linh hồn, bạn đang yên nghỉ. Hãy trở về bên Thượng đế, bình yên với Ngài, và Ngài sẽ bình yên với bạn.)
Nằm giữa một bệ đá cao 7 mét, lăng mộ bằng đá cẩm thạch trắng này phản chiếu màu sắc theo cường độ ánh sáng mặt trời hoặc ánh trăng. Nó có 4 mặt tiền gần như giống hệt nhau, mỗi mặt có một vòm trung tâm rộng cao tới 33 mét ở đỉnh và các góc nghiêng kết hợp các vòm nhỏ hơn.
Mái lăng hình vòm tròn bằng đá cẩm thạch trắng, xung quanh là 4 vòm tròn nhỏ. Bốn góc là 4 tháp nhọn cao 40m. Trong lăng được trang trí bằng nhiều tấm thảm khảm ngọc. Có những đường viền được trạm khảm bằng 12 loại đá quý. Lăng cao xấp xỉ 80m.
Taj Mahal được xây trên một thửa đất ở phía nam của thành phố cổ Agra. Khu vực có diện tích gần 3 acre (khoảng 12.000 m2) được đào lên, lấp đầy bụi để giảm thấm, và ở độ cao 50 mét (160 ft) so với bờ sông. Ở khu vực mộ, các giếng được đào lên và lấp đầu cuội sỏi để tạo móng cho mộ. Thay vì dùng tre chống đỡ, những người thợ đã xây dựng một giàn giáo bằng gạch lớn phản chiếu ngôi mộ. Giàn giáo rất to lớn theo ước tính mất khoảng vài năm để những người thợ tháo dỡ nó.
Theo truyền thuyết, Shah Jahan ra lệnh rằng bất cứ ai cũng có thể giữ những viên gạch lấy từ giàn giáo, và do đó nó đã bị những người nông dân tháo dỡ chỉ trong một đêm. 15 km (9,3 mi) đường dốc bằng đất đầm nện được xây dựng để vận chuyển đá cẩm thạch và các vật liệu khác đến để xây dựng công trình và các đội gồm 20 hoặc 30 con bà được dùng để kéo các khối đá trên các toa xe có cấu tạo đặc biệt.[27] Một hệ thống ròng rọc phức tạp được sử dụng để nâng các khối đá lên đến vị trí thiết kế. Nước được lấy từ sông bằng một loạt các purs, theo cơ chế dùng sức kéo của súc vật, đổ vào một hồ chứa nước lớn và đưa lên các bồn phân phối lớn. Nó được đưa qua 3 bồn chứa nhỏ hơn, từ đó cấp đến các phức hợp.
Các trụ và ngôi mộ mất khoảng 12 năm để hoàn thành. Phần còn lại của khu phức hợp mất thêm 10 năm và đã được hoàn thành theo thứ tự tháp, nhà thờ Hồi giáo và Jawab, và cổng. Vì phức hợp được xây dựng trong nhiều giai đoạn, nên có sự khác biệt về ngày hoàn thành do những quan điểm khác nhau về sự "hoàn thành". Ví dụ, riêng lăng mộ, về cơ bản hoàn thành năm 1643, nhưng công việc vẫn còn tiếp tục để hoàn thành những phần còn lại của khu phức hợp. Dự toán chi phí xây dựng có sự khác biệt do những khó khăn trong dự toán chi phí theo thời gian. Tổng chi phí đã được ước tính là khoảng 32 triệu Rupees tại thời điểm đó.[28]
Vật liệu xây dựng Taj Mahal được lấy từ nhiều nơi trên khắp Ấn Độ và châu Á và có hơn 1000 con voi được sử dụng để vận chuyển vật liệu xây dựng. Đá cẩm thạch trắng mờ được mua từ Makrana, Rajasthan, jasper từ Punjab, jade và pha lê từ Trung Quốc. Turquoise từ Tây Tạng và Lapis lazuli từ Afghanistan, trong khi sapphire từ Sri Lanka và carnelian từ Ả Rập. Tổng cộng có 28 loại đá quý và bán quý được khảm vào đá cẩm thạch trắng.
Việc xây dựng Taj Mahal đã được giao phó cho một hội đồng quản trị của kiến trúc sư dưới sự giám sát của triều đình, bao gồm Abd ul-Karim Khan Ma'mur, Makramat Khan, và Ustad Ahmad Lahauri. Lahauri là kiến trúc sư trưởng. Quản đốc chính là nhà vua.
20.000 lao động được sử dụng từ khắp miền bắc Ấn Độ. Các nhà điêu khắc từ Bukhara, nhà thư pháp từ Syria và Ba Tư, người xếp lớp đá từ miền nam Ấn Độ, người cắt đá từ Baluchistan, một chuyên gia trong việc xây dựng tháp pháo, một người chỉ chuyên khắc hoa trên đá cẩm thạch, trong tổng số 37 người tạo ra tuyệt tác này. Một số thợ xây tham gia xây dựng Taj Mahal là:
- Ismail Afandi (a.k.a. Ismail Khan) - trước đó làm việc cho Ottoman Sultan và được xem là một trong những người thiết kế mái vòm.[29]
- Ustad Isa, sinh ở Shiraz, đế quốc Ottoman hoặc Agra – có vai trò quan trọng trong việc thiết kế kiến trúc và mái vòm chính.[30]
- 'Puru' từ Benarus, Ba Tư – là người giám sát kiến trúc.[31]
- Qazim Khan, người Lahore – cast the solid gold finial.
- Chiranjilal - nhà điêu khắc trưởng và khảm đá.
- Amanat Khan từ Shiraz, Iran – thư pháp trưởng.[32]
- Muhammad Hanif – giám sát phần xây nề.
- Mir Abdul Karim và Mukkarimat Khan của Shiraz – phụ trách tài chính và quản lý sản xuất hàng ngày.
Xem thêm các chi tiết khác tại: https://vi.m.wikipedia.org/wiki/Taj_Mahal
https://m.baophapluat.vn/den-taj-mahal-bieu-tuong-cua-tinh-yeu-bat-diet-post360547.amp
Có thể thấy ông vua này đã không hề tiếc tay vung tiền xây mộ cho người vợ quá cố, để thể hiện tình yêu có một không hai của mình.
Mộ của hoàng đế Shah Jahan và hoàng hậu Mumtaz Mahal màu hồng nhạt được đặt trong phòng lớn ở tầng hai và được trang trí bằng đá quý cùng nhiều hoa văn độc đáo. Trên khắp các bức tường và cánh cổng cầu kỳ, chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy những đoạn văn ca ngợi người vợ quá cố và các đoạn kinh Koran nhà vua yêu thích cũng được lữu giữ lại.
Lăng tẩm vĩ đại này được xây bằng 35 loại đá quý cùng với những nguyên liệu đặc biệt đã được quy tụ về nơi đây, góp phần xây dựng nên đền gồm: ngọc bích và pha lê ở Trung Hoa, đá cẩm thạch ở Rajasthan, ngọc thạch anh ở Punjab cùng nhiều loại đá quý khác từ Tây Tạng, Sri Lanka, Afganistan và Ả Rập. Toàn bộ các bức tượng của lăng tẩm đều được lát đá cẩm thạch, tượng trưng cho sự thanh khiết của hoàng hậu.
Sự tinh xảo trong lối kiến trúc xây dựng đền Taj Mahal được thể hiện trong chi tiết nhỏ với những cột đá cứ 3cm vuông là được chạm khắc 50 viên đá quý, sàn nhà được lát đá cẩm thạch chia ô bàn cờ đen trắng, 4 tháp cao khoảng 40m ở góc và vòm ở trung tâm, khu vườn rộng mênh mông (320m x 300m) với hồ nước ở giữa cũng được lát bằng đá cẩm thạch như một tấm gương phản chiếu hình ảnh lúc ẩn lúc hiện của đền Taj Mahal.
Đó là sự kết hợp hài hòa giữa tổ hợp của kiến trúc Ba Tư, Trung Á và Hồi giáo, gồm 5 khu: Darwaza (cổng chính), Bageecha (không gian vườn), Masjil (nhà thờ Hồi giáo), Naqqa Khana (nhà nghỉ) và Rauza (lăng Taj Mahal).
Chính vì thế, màu sắc ngôi đền biến đổi kỳ ảo trong ngày nhờ sự biến màu của các loại đá quý theo những thời điểm khác nhau tùy thuộc vào sắc nắng. Bình minh, ngôi đền phản chiếu ánh bình minh rực rỡ như được dát vàng. Trưa nắng, Taj Mahal ngời lên trong sắc ngọc trắng long lanh. Vào đêm trăng, những phiến đá cẩm thạch phát ra thứ ánh sáng bạc kỳ ảo mê hoặc lòng người hệt như viên pha lê giữa không trung.
Tất cả như đi đang phiêu lưu cùng vòng quay cung bậc cảm xúc, từ ngỡ ngàng với sự sang trọng và quyến rũ, ngẩn ngơ về sự lặng lẽ và kiêu hãnh, đến choáng ngợp bởi sự tráng lệ và trang nghiêm của ngôi đền.
Bên trong đền không lắp hệ thống ánh sáng, nhưng vẫn không thể nào lu mờ được nét tinh xảo từ đường cong mềm mại của những vòm cửa thanh thoát, nét thẳng thanh tú của những ngọn tháp tròn trịa và biến ảo khôn lường ở những họa tiết chạm khắc hoàn mỹ, tinh tế.
Và điểm đặc biệt riêng của đền Taj Mahal mà không nơi nào sánh được chính là dáng dấp và hình bóng của Hoàng hậu Mumtaz Mahal trong từng đường nét kiến trúc. Thiết kế của khu vườn dài như dáng người của Hoàng hậu, mái vòm như tấm khăn che mặt của bà, hình dáng ngôi đền như giọt nước mắt long lanh – biểu tượng cho tình yêu vĩnh hằng.
Tình yêu mãnh liệt khiến cho con người có thể làm mọi thứ để thể hiện tình yêu. Taj Mahal là minh chứng cho một trong những câu chuyện tình bất diệt. Bất kỳ ai từng có dịp tới thăm Taj Mahal, khi bước chân ra khỏi cửa, trong lòng sẽ vấn vương mãi và ao ước được trở lại đây một ngày nào đó với người mình yêu.
https://pystravel.vn/tin/4018-doi-dong-tan-man-ve-y-nghia-cua-den-taj-mahal-an-do.html
https://vnexpress.net/dieu-khien-taj-mahal-tro-thanh-kiet-tac-the-gioi-4044962.html
https://designs.vn/5-su-that-dang-kinh-ngac-ve-taj-mahal-mot-bieu-tuong-cua-an-do/
Cả trong Thế chiến thứ hai và chiến tranh Ấn Độ-Pakistan, giàn giáo đặc biệt đã được dựng lên để ngụy trang cho tòa nhà và bảo vệ nó khỏi các cuộc tấn công trên không.
Để giúp bảo vệ công trình trước các tác nhân từ môi trường, vốn đang biến Taj Mahal từ màu trắng sang màu vàng nâu, một khu vực rộng 4000 dặm vuông có tên gọi Khu Taj Trapezium (TTZ) đã được thành lập. Khu vực này có tiêu chuẩn khí thải nghiêm ngặt và phán quyết năm 1996 của Tòa án Tối cao Ấn Độ đã cấm sử dụng than trong các ngành công nghiệp nằm trong TTZ. Các công ty này hoặc được yêu cầu chuyển sang sử dụng khí đốt tự nhiên hoặc di dời ra khỏi khu vực được bảo vệ.
Taj Mahal là một trong những di tích được yêu thích nhất trong lịch sử. Trên thực tế, trong những năm gần đây, số lượng du khách đến Taj Mahal đã lên tới 8 triệu khách du lịch hàng năm.
Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi nó nằm trong danh sách 7 kỳ quan thế giới mới, thay thế cho Bảy kỳ quan thế giới cổ đại. Cuộc thăm dò công khai để tạo ra danh sách đã thu hút được hơn 600 triệu phiếu bầu và khi người chiến thắng được công bố vào năm 2007, Taj Mahal đứng cạnh các kỳ quan khác như Vạn Lý Trường Thành của Trung Quốc, Petra và Machu Picchu như một Kỳ quan mới của thế giới.